The Chief Justice of India is one of 34 judges serving on the Supreme Court of India at the moment. On Wednesday, Justice DY Chandrachud took his oath as the 50th Chief Justice of India. He will continue to serve until 2024, when he will retire.
భారత ప్రధాన న్యాయమూర్తి దేశంలో న్యాయవ్యవస్థకు అధిపతి మరియు రాజ్యాంగాన్ని నిలబెట్టడంలో మరియు పౌరులందరికీ న్యాయం జరిగేలా చూడటంలో కీలక పాత్ర పోషిస్తారు.
ప్రతి ప్రధాన న్యాయమూర్తి వారి స్వంత ప్రత్యేక దృక్పథాన్ని మరియు న్యాయ తత్వాన్ని పాత్రకు తీసుకువస్తారు, వారి పదవీకాలంలో భారత న్యాయ వ్యవస్థ యొక్క దిశను రూపొందిస్తారు.
1950 జనవరి 26న సుప్రీంకోర్టు ఏర్పాటవడంతో ఇప్పటి వరకు 50 మంది న్యాయమూర్తులు ప్రధాన న్యాయమూర్తిగా పనిచేశారు. జస్టిస్ డీవై చంద్రచూడ్ సుప్రీంకోర్టు 50వ ప్రధాన న్యాయమూర్తి.
భారత ప్రధాన న్యాయమూర్తిని భారత రాష్ట్రపతి నియమిస్తారు మరియు 65 సంవత్సరాల వయస్సు వరకు పదవిలో ఉండవచ్చు. సాధారణంగా సుప్రీంకోర్టు సీనియర్ న్యాయమూర్తిని సుప్రీంకోర్టు ప్రధాన న్యాయమూర్తిగా నియమిస్తారు.
భారత రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 124 నుండి ఆర్టికల్ 147 వరకు భారత సుప్రీంకోర్టు యొక్క రాజ్యాంగం మరియు అధికార పరిధిని వివరంగా పేర్కొన్నారు.
భారత ప్రధాన న్యాయమూర్తుల జాబితా
1950 నుంచి ఇప్పటి వరకు భారత ప్రధాన న్యాయమూర్తుల జాబితా ఇలా ఉంది. ఈ జాబితాలో ఇవి ఉన్నాయి:
కాదు. | పేరు | అపాయింట్ మెంట్ తేదీ | పదవిని నిర్వహించే వరకు |
51. | గౌరవనీయ జస్టిస్ సంజీవ్ ఖన్నా | 10/11/24 | 13/05/25 |
50. | గౌరవనీయులైన డి.వై.చంద్రచూడ్ | 09/11/2022 | 10/11/2024 |
49. | గౌరవనీయులైన యు.యు.లలిత్ | 27/08/2022 | 08/11/2022 |
48. | గౌరవనీయులైన నూతలపాటి వెంకట రమణ | 24/04/2021 | 26/08/2022 |
47. | గౌరవనీయులైన శరద్ అరవింద్ బాబ్డే | 18/11/2019 | 23/04/2021 |
46. | గౌరవనీయులైన రంజన్ గొగోయ్ | 03/10/2018 | 17/11/2019 |
45. | గౌరవనీయ జస్టిస్ దీపక్ మిశ్రా | 28/08/2017 | 02/10/2018 |
44. | గౌరవనీయులైన జగదీష్ సింగ్ ఖేహర్ | 04/01/2017 | 27/08/2017 |
43. | గౌరవనీయులైన టి.ఎస్.ఠాకూర్ | 03/12/2015 | 03/01/2017 |
42. | గౌరవనీయ జస్టిస్ హెచ్.ఎల్.దత్తు | 28/09/2014 | 02/12/2015 |
41. | గౌరవనీయ జస్టిస్ ఆర్.ఎం.లోధా | 27/04/2014 | 27/09/2014 |
40. | గౌరవనీయ జస్టిస్ పి.సదాశివం | 19/07/2013 | 26/04/2014 |
39. | గౌరవనీయ జస్టిస్ అల్తమాస్ కబీర్ | 29/09/2012 | 18/07/2013 |
38. | గౌరవనీయ జస్టిస్ ఎస్.హెచ్.కపాడియా | 12/05/2010 | 28/09/2012 |
37. | గౌరవనీయ జస్టిస్ కె.జి.బాలకృష్ణన్ | 14/01/2007 | 12/05/2010 |
36. | గౌరవనీయ జస్టిస్ వై.కె.సబర్వాల్ | 01/11/2005 | 13/01/2007 |
35. | గౌరవనీయ జస్టిస్ ఆర్.సి.లహోటి | 01/06/2004 | 31/10/2005 |
34. | గౌరవనీయ జస్టిస్ ఎస్.రాజేంద్రబాబు | 02/05/2004 | 31/05/2004 |
33. | గౌరవనీయ జస్టిస్ వి.ఎన్.ఖరే | 19/12/2002 | 01/05/2004 |
32. | గౌరవనీయ జస్టిస్ జి.బి.పట్నాయక్ | 08/11/2002 | 18/12/2002 |
31. | గౌరవనీయ జస్టిస్ బి.ఎన్.కిర్పాల్ | 06/05/2002 | 07/11/2002 |
30. | గౌరవనీయ జస్టిస్ ఎస్.పి.భరూచా | 01/11/2001 | 05/05/2002 |
29. | గౌరవనీయ జస్టిస్ ఎ.ఎస్.ఆనంద్ | 10/10/1998 | 31/10/2001 |
28. | గౌరవనీయ జస్టిస్ ఎం.ఎం.పుంచి | 18/01/1998 | 09/10/1998 |
27. | గౌరవనీయ జస్టిస్ జె.ఎస్.వర్మ | 25/03/1997 | 17/01/1998 |
26. | గౌరవనీయ జస్టిస్ ఎ.ఎం.అహ్మది | 25/10/1994 | 24/03/1997 |
25. | గౌరవనీయ జస్టిస్ ఎం.ఎన్.వెంకటాచలయ్య | 12/02/1993 | 24/10/1994 |
24. | గౌరవనీయ జస్టిస్ ఎల్.ఎం.శర్మ | 18/11/1992 | 11/02/1993 |
23. | గౌరవనీయ జస్టిస్ ఎం.హెచ్.కనియా | 13/12/1991 | 17/11/1992 |
22. | గౌరవనీయ జస్టిస్ కె.ఎన్.సింగ్ | 25/11/1991 | 12/12/1991 |
21. | గౌరవనీయ జస్టిస్ రంగనాథ్ మిశ్రా | 25/09/1990 | 24/11/1991 |
20. | గౌరవనీయ జస్టిస్ సబ్యసాచి ముఖర్జీ | 18/12/1989 | 25/09/1990 |
19. | గౌరవ న్యాయమూర్తి జస్టిస్ ఇ.ఎస్.వెంకట్రామయ్య | 19/06/1989 | 17/12/1989 |
18. | గౌరవనీయ జస్టిస్ ఆర్.ఎస్.పాఠక్ | 21/12/1986 | 18/06/1989 |
17. | గౌరవనీయ జస్టిస్ పి.ఎన్.భగవతి | 12/07/1985 | 20/12/1986 |
16. | గౌరవనీయ జస్టిస్ వై.వి.చంద్రచూడ్ | 22/02/1978 | 11/07/1985 |
15. | గౌరవనీయ జస్టిస్ ఎం.హమీదుల్లా బేగ్ | 29/01/1977 | 21/02/1978 |
14. | గౌరవనీయ జస్టిస్ ఎ.ఎన్.రాయ్ | 26/04/1973 | 28/01/1977 |
13. | గౌరవనీయ జస్టిస్ ఎస్.ఎం.సిక్రీ | 22/01/1971 | 25/04/1973 |
12. | గౌరవనీయ జస్టిస్ జె.సి.షా | 17/12/1970 | 21/01/1971 |
11. | గౌరవనీయ జస్టిస్ ఎం.హిదయతుల్లా | 25/02/1968 | 16/12/1970 |
10. | గౌరవనీయ జస్టిస్ కె.ఎన్.వాంచూ | 12/04/1967 | 24/02/1968 |
9. | గౌరవనీయ జస్టిస్ కె.సుబ్బారావు | 30/06/1966 | 11/04/1967 |
8. | గౌరవనీయ జస్టిస్ ఎ.కె.సర్కార్ | 16/03/1966 | 29/06/1966 |
7. | గౌరవనీయ జస్టిస్ పి.బి.గజేంద్రగడ్కర్ | 01/02/1964 | 15/03/1966 |
6. | గౌరవనీయ జస్టిస్ భువనేశ్వర్ ప్రసాద్ సిన్హా | 01/10/1959 | 31/01/1964 |
5. | గౌరవనీయ జస్టిస్ సుధీ రంజన్ దాస్ | 01/02/1956 | 30/09/1959 |
4. | గౌరవనీయ జస్టిస్ బిజన్ కుమార్ ముఖర్జీ | 23/12/1954 | 31/01/1956 |
3. | గౌరవనీయ జస్టిస్ మెహర్ చంద్ మహాజన్ | 04/01/1954 | 22/12/1954 |
2. | గౌరవనీయ జస్టిస్ ఎం.పతంజలి శాస్త్రి | 07/11/1951 | 03/01/1954 |
1. | గౌరవనీయ జస్టిస్ హరిలాల్ జేకిసుందస్ కనియా | 26/01/1950 | 06/11/1951 |
భారత తొలి ప్రధాన న్యాయమూర్తి హరిలాల్ జెకిసుందస్ కనియా 1950 జనవరి 26 నుంచి 1951 నవంబరు 6న మరణించే వరకు పనిచేశారు.
ఫెడరల్ కోర్ట్ ఆఫ్ ఇండియా స్థానంలో భారత సుప్రీంకోర్టు ఏర్పాటైన తర్వాత ఆయన తొలి సీజేఐగా నియమితులయ్యారు. స్వాతంత్య్రానంతర కాలంలో భారత న్యాయవ్యవస్థకు పునాది వేయడంలో జస్టిస్ కనియా కీలక పాత్ర పోషించారు.
జస్టిస్ కనియా పదవీకాలంలో న్యాయ స్వాతంత్ర్యాన్ని స్థాపించడం మరియు కొత్తగా స్వీకరించిన భారత రాజ్యాంగాన్ని అర్థం చేసుకోవడం వంటి ప్రారంభ సవాళ్లు గుర్తించబడ్డాయి. ఆయన నాయకత్వం సుప్రీంకోర్టు పనితీరుకు ముఖ్యమైన ఉదాహరణలుగా నిలిచింది.
జస్టిస్ సంజీవ్ ఖన్నా
సుప్రీంకోర్టు 51వ ప్రధాన న్యాయమూర్తిగా జస్టిస్ సంజీవ్ ఖన్నా నవంబర్ 11, 2024న బాధ్యతలు చేపట్టనున్నారు. 2019 జనవరి 18 నుంచి సుప్రీంకోర్టులో విధులు నిర్వర్తిస్తున్న ఆయన రాజ్యాంగ చట్టం, వాణిజ్య చట్టం, పర్యావరణ చట్టాల్లో నిష్ణాతుడిగా పేరొందారు.
ఎన్నికల సంస్కరణలు, ఆర్టికల్ 370 రద్దు సహా పలు కీలక తీర్పులను ఆయన తన న్యాయ జీవితంలో రాశారు.
జస్టిస్ ఖన్నా నియామకం భారతదేశంలో తన పూర్వీకుడు డి.వై.చంద్రచూడ్ తరువాత బలమైన న్యాయ నాయకత్వానికి కొనసాగింపుగా సూచిస్తుంది. సీజేఐగా ఆయన కీలక న్యాయపరమైన సమస్యలను పరిష్కరించడంతో పాటు న్యాయవ్యవస్థలో ప్రజాస్వామ్య సూత్రాలను నిలబెట్టే అవకాశం ఉంది.